Jeżeli zmagasz się z jakąkolwiek dysfunkcją stawu skroniowo żuchwowego, ten artykuł jest dla Ciebie, ponieważ opisujemy w nim zabiegi, które bardzo skutecznie uwolnią Cię od dolegliwości. Fizjoterapia stomatologiczna stosowana jest w procesie leczenia zaburzeń dotykających stawy skroniowo żuchwowe.
Staw skroniowo żuchwowy – możliwe zaburzenia
Aparat ruchowy obejmujący żuchwę jest nam niezbędny do życia – to właśnie dzięki niemu możemy oddychać, spożywać jedzenie, a także porozumiewać się z innymi ludźmi za pośrednictwem mowy i artykulacji. To, czy funkcjonuje prawidłowo, warunkują zależności pomiędzy poszczególnymi elementami układu nerwowego.
Warto pamiętać również, że staw skroniowo żuchwowy jest codziennie bardzo intensywnie użytkowany, co może zwiększać szanse na występowanie mniejszych lub większych kontuzji i urazów.
Wszelkie zaburzenia w obrębie stawu skroniowo żuchwowego mogą dotyczyć nawet 60% całej populacji. Nie zawsze występują dolegliwości bólowe – a to właśnie ból sprawia, że szybciej zapada decyzja o tym, by wybrać się do specjalisty po pomoc. Z tego powodu większość pacjentów nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, co im dolega.
Przyczyny dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego
Zaburzenia po stronie stawu skroniowo żuchwowego mogą mieć bardzo zróżnicowane podłoże, a każdy przypadek jest inny. Do przyczyn dysfunkcji można jednak zaliczyć takie schorzenia, jak:
- usunięcie zębów trzonowych;
- nieprawidłowy zgryz;
- urazy mechaniczne szczęki;
- mikrourazy (np. w wyniku zbyt szerokiego otwierania ust);
- bruksizm, czyli zaciskanie zębów (głównie przez sen);
- wady postawy (w szczególności nadmierne wysunięcie głowy do przodu);
- choroby na tle autoimmunologicznym;
- choroby psychiczne (depresja, nerwica itd.);
- długotrwałe napięcie nerwowe, sytuacje stresowe;
- częste lub długotrwałe zmiany w gospodarce hormonalnej;
- uwarunkowania i podłoże genetyczne;
- nieprawidłowe wzorce ruchowe.
Czasami dysfunkcje stawu skroniowo żuchwowego mogą wystąpić podczas leczenia ortodontycznego oraz innych inwazyjnych zabiegów wykonywanych w obrębie jamy ustnej. Najczęściej jednak pacjenci zgłaszający się do gabinetu stomatologicznego z dolegliwościami wskazującymi na te zaburzenia mówią szczerze o tym, że odczuwali już poprzednio nieprzyjemne symptomy, lecz ignorowali je, ponieważ nie czuli bólu.
Fizjoterapia stomatologiczna – kiedy warto rozważyć?
Jak już wspomnieliśmy, dysfunkcje dotykające stawu skroniowo żuchwowego nie zawsze objawiają się w charakterze bólowym, mogą jednak powodować liczne dolegliwości oraz niepokojące symptomy. Kiedy warto rozważyć fizjoterapię?
Przede wszystkim w sytuacji, gdy odczuwamy zwiększone napięcie mięśniowe w obrębie twarzy. Wówczas należy zastanowić się nad tym, czy zaciskamy szczęki np. w reakcji na stres, czy też jakiś inny, niezidentyfikowany do tej pory czynnik powoduje, iż mięśnie napinają się samoistnie.
Fizjoterapia stomatologiczna wskazana jest w przypadku, gdy cierpimy na bruksizm, czyli częste nieświadome zaciskanie zębów oraz zgrzytanie nimi. Jest to również temat do skonsultowania z psychologiem, psychoterapeutą bądź psychiatrą, jednak odpowiednio przeprowadzona fizjoterapia pomoże zniwelować objawiające się dolegliwości.
Kolejnym wskazaniem, aby wybrać się do fizjoterapeuty stomatologicznego jest dyskomfort w czasie przeżuwania pokarmów lub szerokiego otwierania ust. Czasem możemy odczuwać, że żuchwa jest zblokowana i nie możemy otworzyć ust tak szeroko, jak byśmy chcieli, np. przy ziewaniu. Utrudnione są również ruchy boczne, nie możemy poruszać żuchwą na boki. Mogą także występować bóle szczęki, a także charakterystyczne trzaski – możemy mieć wówczas dziwne i bardzo niepokojące wrażenie, że szczęka wyskoczy nam za chwilę z zawiasów. Niektórzy pacjenci zgłaszający się do lekarza z powodu dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego cierpią także na nadwrażliwość zębów.
Innym, już nieco mniej oczywistym wskazaniem do fizjoterapii stomatologicznej są migreny, częste bóle głowy, bóle zlokalizowane w obrębie twarzy oraz kręgów szyjnych. Niekiedy możemy odczuwać dolegliwości związane ze słuchem, takie jak szumy uszne, czy też poczucie zatkanych uszu. Innym objawem dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego mogą być nawet zawroty głowy, czy też nieostre, a nawet podwójne widzenie.
Wiele spośród wymienionych dolegliwości mogą być już następstwem zmian degeneracyjnych kości, do których doszło w wyniku długotrwających zaburzeń stawu skroniowo żuchwowego. Wciąż jednak ważne jest to, aby uzyskać prawidłową diagnozę, nazwać problem i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Ważny moment – uzyskanie diagnozy
Jeśli pojawił się u nas problem ujęty w powyższym akapicie, warto wybrać się do stomatologa, który prawdopodobnie od razu skieruje nas do fizjoterapeuty. Aby sprawdzić, z jakim rodzajem dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego mamy do czynienia. Diagnozę poprzedza badanie czynne i bierne umożliwiające określenie zakresu ruchu żuchwy, a także kompleksowy wywiad z pacjentem służący wykryciu wszelkich symptomów mogących świadczyć o dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego.
Jak postępować w przypadku zdiagnozowania dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego?
Przede wszystkim – nie wpadajmy w panikę. Zaburzenia stawu skroniowo żuchwowego nie są wyrokiem, a jedynie informacją o tym, z czym nasz organizm się w tym momencie zmaga. I oczywiście jest to jak najbardziej do wyleczenia z ogromną pomocą fizjoterapeuty stomatologicznego, ponieważ w takich przypadkach zaleca się terapię manualną.
Terapia stawów skroniowo żuchwowych ma na celu przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz wyrównanie napięci mięśniowego w obrębie tkanki miękkiej. W niektórych przypadkach stosowana jest terapia punktów spustowych. Jeżeli naszym problemem jest uczucie zablokowania szczęki, celem terapii będzie moblizacja stawu skroniowo żuchwowego.
Odpowiednio zaprojektowane i skrupulatnie powtarzane przez pacjenta ćwiczenia mają na celu nie tylko obniżenie napięcia mięśniowego, a co za tym idzie – obniżenie napięcia mięśniowego – ale również poprawę zakresu ruchomości stawu skroniowo żuchwowego.
Jak wygląda terapia stawów skroniowo żuchwowych?
Jak już wspomnieliśmy, zastosowanie terapii manualnej ma na celu zwiększenie fizjologicznej ruchomości stawu skroniowo żuchwowego. Jeżeli stawy są mocno zablokowane, można przy użyciu szybkiego pchnięcia spróbować je odblokować – wówczas pacjent ma wrażenie, że coś „przeskoczyło” z powrotem na swoje miejsce.
Nieco inna techniki terapii stosuje się w przypadku zbaczania żuchwy, do którego dochodzi np. wskutek urazu mechanicznego. W takich przypadkach terapia manualna nie zawsze zdaje egzamin, ponieważ występują dolegliwości bólowe. Fizjoterapeuta stosuje wówczas tzw. taping. Oddziaływanie sensoryczne taśmy ma na celu nie tylko zmniejszenie bólu, ale również przywrócenie ruchu oraz prawidłowej funkcji mięśnia, który został nadwerężony.
Czy można żyć z nieleczoną dysfunkcją stawu skroniowo żuchwowego?
Początkowe stadium zaburzeń w obrębie stawu skroniowo żuchwowego nie musi wywoływać żadnych objawów, jednak nie oznacza to, że nasz stan się nie będzie się pogarszał z dnia na dzień.
Jeżeli mieliśmy jakikolwiek problem związany z nadmiernym napięciem mięśniowym żuchwy, czy też zaciskaniem zębów w dzieciństwie, warto trzymać rękę na pulsie i obserwować swój organizm, aby móc wychwycić pierwsze niepokojące objawy i w samą porę zgłosić się do specjalisty na konsultację.
Gdy tylko mamy nawet delikatne wątpliwości, warto wybrać się z nimi do stomatologa – niewykluczone, że rehabilitacja stomatologiczna będzie tym, co zdecydowanie pomoże nie tylko w usunięciu potencjalnych dolegliwości, ale przede wszystkim ich przyczyn.